نوکته ۆ زانیاری
نوکته ۆ زانیاری (کوردی)نوکته ۆ زانیاری
نوکته ۆ زانیاری (کوردی)سوده‌کانی روبه هه‌نار
1. به‌هۆی ده‌وڵه‌مه‌ندی روبه‌هه‌نار بی ڤیتامین "بی 6"یارمه‌تی جه‌سته ده‌دات بۆ مژینی پرۆتینی ناو خۆراک
2. وزه و توانا ده‌دات به‌جه‌سته
3. ماسولکه‌کانی جه‌سته و دڵ به‌هێزده‌کات و کۆئه‌ندانی ده‌مار چالاکده‌کات
4. پێست جوانده‌کات به‌هۆی بونی ڤیتامین" بی 3"له‌پێکهاته‌یدا
5. بۆ گه‌شه‌کردنی جه‌سته‌ی منداڵ به‌سوده به‌هۆی بونی ترشی "بانسۆنیک"تیایدا
6. یارمه‌تی دروستکردنی خرۆکه سوره‌کانی خوێن ده‌دات
7. چاره‌سه‌ره بۆ سه‌ر ئێشه‌ی توند
8. چاره‌سه‌رێکی باشه بۆ ئه‌و پیاوانه‌ی به‌ده‌ست کێشه‌ی لاوازی سێکسیه‌وه ده‌ناڵێنن
سودەکانی گەنمەشانی زەرد بزانە
1. ئەو کەسانەی بەدەست نەخۆسی ڕۆماتیزمەوە دەناڵێنن باشتر وایە گەنمەشانی زەرد بخۆن،چونکە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ئازاری ئەم نەخۆشیە.
2. گەنمەشامی زەرد دەوڵەمەندە بە"بێتا کارۆتین"لەبەر ئەوە پێست نەرم دەکاتەوە و قژ بەهێز دەکات.
3. ئەم خۆراکە ناهێڵێت ئاوی زیادە لەجەستەدا کۆببێتەوە.
4. "ترشی فۆلیک " کەلەپێکهاتەی گەنمەشامی زەردا هەیە بەسودە بۆ ئەوکەسانەی نەخۆشی دڵیان هەیە، لێدانەکانی دڵ ئاسای دەکاتەوە ودەبێتە هۆی ئەوەی خوێن بەئاسانی بەملولەکانی خوێندا هاتوچۆ بکات.
5. بۆ ئەو کەسانەی نایانەوێت کێشیان زیاد بکات ،گەنمەشامی زەرد لەژەمەکاندا بخۆن سودی زۆرە.
6. لەبەرئەوەی گەنمەشامی زەرد ڕێژەیەکی زۆر لەڕیشاڵ لەپێکهاتەیدا هەیە ،بەچارەسەرێکی باش دادەنرێت بۆ ئەوکەسانەی کێشەی گەدە و قەبزیان هەیە.
7. ئەم خۆراکە دەوڵەمەندە بەمادە"دژە ئۆکسێنەرەکان" لەبەر ئەوە ،خواردنی دەبێتە هۆی پاراستنی مرۆڤ لەتوشبوون بەهەموو جۆرەکانی شێرپەنجە.
8. فسفۆڕ لەپێکهاتەیدا هەیە کەدەبێتە هۆی گەشەکردنی جەستەی منداڵ .
نوکته 42
برادەرێک لەبازار یەکەک لە هاورێکانیدیتو دو
دانە سیگاری پێ بو دەی کێشان بەیەکەوە !!
چو بۆلایو وتی ئەوە غەمت زۆرە وا
جگەرە دەکێشی !!؟؟
وتی ناولا : براکەم حەبسکراوەو حەقی
نیە جگەرە بکێشێ ، فەرمویەتی هەر کات من جگەرەم کێشا ،یەکدانە لەجیاتی وی بکێشـم !
دوای چەند رۆژی تر هەمان هاورێێ
دیتەوە !
ئەوجار هەر دانەیەکی پێ بو دەی کێشا
؟
چۆ پێشێ و بەدڵ خۆشی وتی دەلەی براکەت
هاتۆتەوەشکور لە بەندی خانە نەماوە .....
:وتی ناولا من جگەرەم تەرک کردووەو
لەجیاتی کاکم دەکێشم !!!!!
10 سوودی گرنگی هه‌نجیر
1- سوودی هه‌یه بۆ گه‌ده و یارمه‌تی کرداری هه‌رس ده‌دات.
2- جگه‌ر به‌هێز ده‌کات و له نه‌خۆشییه‌کانی ده‌تپارێزێت.
3- به میزهێنه‌رێکی باش داده‌نریت.
4- چاره‌سه‌ری ئازاری مایسیری ده‌کات.
5- سوودی هه‌یه بۆ سییه‌کان و له هه‌ناسه توندی رزگارت ده‌کات.
6- به هێورکه‌ره‌وه‌ی مێشک داده‌نرێت.
7- ترشه‌لۆکی له ناو له‌ش که‌م ده‌کاته‌وه.
8- له به‌ردی گورچیله ڕزگارت ده‌کات.
9- چاره‌سه‌ری کۆکه ده‌کات.
10- ئازاری جومگه‌کان که‌م ده‌کاته‌وه و باشتره له کاتی هیلاکیدا هه‌نجیر بخورێت
.
نوکته 41
نوکته 40
یەکێک زۆر رەزیل و بەخیل دەبێ شەو خەو ئەبینێ پارە ئەکاتە خێر کە لە خەو هەڵسا گوتی : خەیاڵتان خاوە ئەگەر جارێکی تر من بخەوم..
بۆ چاره‌سه‌ر کردنی وشکی لێوه‌کانت سپێناخ و کاهو له بیر مه‌که
له میانه‌ی وه‌رزی زستاندا، له‌ش دووچاری کێشه‌ی زۆر ده‌بێته‌وه به‌هۆی که‌شوهه‌وای سارد، یه‌کێک له‌م کێشانه‌ش وشکی لێوه‌کانه که به‌هۆی که‌می ڤیتامین B2 روو ده‌دات که یارمه‌تی گه‌شه کردنی خانه‌کانی له‌ش ده‌دات و رێگه له شه‌قار بوونی لێوه‌کان ده‌گرێت.
به بڕوای پسپۆڕان ڤیتامین B2 ته‌نیا بۆ لێوه‌کان سودی نییه، به‌ڵکو پارێزگاری له سیستمی به‌رگری له‌ش ده‌کات و چاره‌سه‌ری هه‌وکردنی پووکه‌کان و برینی سه‌ر پێست ده‌کات و پێستی لێوه‌کان ده‌پارێزێت و رێگه له شه‌قار بوونی ده‌گرێت.
چۆن شه‌قار بوونی لێوه‌کان چاره‌سه‌ر ده‌کرێت؟
ده‌توانرێت به‌ر له نووستن به به‌کارهێنانی کرێمی شێدارکه‌ره‌وه که کاریگه‌ری به‌سه‌ر لێوه‌کانه‌وه هه‌یه له وه‌رزی زستاندا و زبری لێوه‌کان چاره‌سه‌ر بکه‌ن. چونکه پشت گوێ خستنی ده‌بێته هۆی خوێن لێهاتن و ئازاری زۆری لێوه‌کان و ته‌ندروستی لێوه‌کان ده‌خاته مه‌ترسیه‌وه.
باشترین چاره‌سه‌ر:
زیاد کردنی ئه‌و خۆراکانه‌ی که رێژه‌یه‌کی زۆر له‌م ڤیتامینه‌ی تێدایه و له سپێناخ و کاهو و مۆز و خۆخ و قه‌یسی و شیر و په‌نیردا هه‌یه و زه‌یتی زه‌یتون یارمه‌تی شێدار کردنه‌وه و نه‌رم‌ی لێوه‌کان ده‌دات.
هه‌روه‌ها زه‌یتی کاکاو لێوه‌کان به درێژایی رۆژ له زبری ده‌پارێزێت.
ناوکى کاهو مه‌خۆن
کۆبوونه‌وه‌ی نیتراتی له گه‌ڵای سه‌وزه‌کاندا له سه‌وزه میوه‌ییه‌کان و پیازی زۆرتره و به‌هۆی ئه‌وه‌ی که نیترات ده‌بێته هۆی نه‌خۆشی وه‌کو که‌مخوێنی و له‌بار بردنی کۆرپه‌له و جۆره‌کانی شێرپه‌نجه. نابێت لقی ناوه‌ڕاستی سه‌وزه‌ی وه‌کو کاهو بخورێت.
پسپۆڕانی بواری خۆراک پێیان وایه که کۆبوونه‌وه‌ی نیترات له سه‌وزه‌ی وه‌ک کاهو و سپێناخ به به‌راورد له‌گه‌ڵ سه‌وزیه‌کانی تر زۆرتره و رێژه‌ی نیتراتی ناو به‌شه‌کانی سه‌وزه‌ش جیاوازه که جۆرێک که رێژه‌که‌ی له لق و گه‌ڵا و به‌شه‌کانی ژێرزه‌وی و پیازو هۆرمۆن و ره‌گه‌کانی زۆرتره.
له سه‌وزه میوه‌ییه‌کاندا کێشه‌یه‌کی زۆر له کۆ بوونه‌وه‌ی نیتراتدا نییه و کێشه له‌و سه‌وزانه‌دایه که که ئه‌و ده‌ڕوێت، ده‌خورێت.
هه‌روه‌ها ئه‌وان ئاماژه به‌وه ده‌که‌ن که په‌ینی کیمیاویش هۆکارێکی دیکه‌ی کۆ بوونه‌وه‌ی نیتراته له سه‌وزه‌کاندا.
ئه‌و خۆراکانه‌ی که په‌ستانی خوێن رێک ده‌خه‌ن
خۆراکه‌کان له رێکخستنی په‌ستانی خوێندا ده‌ورێکی به‌رچاو ده‌بینن و ئاستی ئه‌م په‌ستانه به شێوه‌ی نۆرماڵ ده‌گه‌یه‌نێنن.
به رای پسپۆڕان به شێوه‌یه‌کی سروشتی ژماره‌یه‌کی دیاریکراو بۆ رێژه‌ی په‌ستانی خوێنی به‌رز و نزم دیاریکراوه. بۆ نمونه ژماره‌ی نۆرماڵ و جێگیر کراو له زانستی خۆراکدا بۆ په‌ستانی خوێنی به‌رز 12 و په‌ستانی خوێنی نزمیش 8 دیاریکراوه.
ئه‌وان ئاماژه به‌وه ده‌که‌ن که ئاوی زریشک و لاله‌نگی و ئاوی هه‌نار و چای ترش و ماسی و زه‌یتی سروشتی له کۆنترۆڵ کردنی په‌ستانی خوێندا ده‌وره ده‌بینن. ئه‌و که‌سانه‌ی که په‌ستانی خوێنیان نزمه بۆ کۆنترۆڵ خواردنی بیسکویت و شیرینی و خورما سودبه‌خشه.
ژماره‌یه‌ک له خۆراکه‌کان په‌ستانی خوێن به‌رز یان نزم ده‌که‌نه‌وه و له‌م ناوه‌شدا قه‌ڵه‌وی و به‌سه‌ره‌وه چوونی ته‌مه‌نیش ده‌ور ده‌بینێت.
بۆ ئه‌وه‌ی په‌ستانی خوێنی به‌رز بۆ دۆخی ئاسایی بگه‌ڕێته‌وه چه‌ندین رێگه چاره هه‌یه وه‌کو که‌م کردنه‌وه‌ی خۆراکه چه‌وره‌کان و نه‌خواردنی خوێ و کالۆری و له جیاتی ئه‌وانه به‌کارهێنانی که‌پسولی زه‌یتی ماسی پێشنیار ده‌کرێت.
سود و زیانه‌کانی خوێ بزانن
ـ خوێ دوژمنی مرۆڤه ئه‌گه‌ر له خواردنێدا زیاده‌ڕۆیی تێدا بکرێت. چونکه هۆکاری شێرپه‌نجه‌ی گه‌ده‌یه و زیان به گورچیله و کاریگه‌ری له‌سه‌ر بیره‌وه‌ریشدا ده‌بێت.
ـ به‌ڵام له هه‌مان کاتدا، خوێ یارمه‌تی باشتر کردنی خوڵق و خوی مرۆڤ ده‌دات بۆ رزگار بوونی له خه‌مۆکی و به‌شداری له بونیات نانی خانه‌کانی له‌شدا ده‌کات و سوڕی خوێن رێک ده‌خات.
ـ خوێ بۆ ته‌ندروستی ده‌م و ددانه‌کان و پووک به‌سوده و له لایه‌ن پزیشکه‌کان پێشنیاری ئه‌وه ده‌کرێت که بۆ چاره‌سه‌ر کردنی خوێنبه‌ربوونی پووکه‌کان له رێگه‌ی غه‌ر غه‌ره کردنه‌وه به تێکه‌ڵ کردنی له‌گه‌ڵ ئاوی ئاگرم.
ـ هه‌روه‌ها خوێ یارمه‌تیده‌ره بۆ رزگار بوون له بۆنی ناخۆشی ده‌م .
